Sách là nguồn tri thức vô tận của loài người. Nhắc đến sách, mọi người đều hình dung đến hình dáng cụ thể của cuốn sách giấy. Nhưng trong thời đại công nghệ ngày nay, sách điện tử và sách nói đã xuất hiện, trở thành một lựa chọn mới. Chúng liệu có tiềm năng thay thế sách giấy? Cùng Muongiduocnay.com đi tìm lời giải trong bài viết sau nhé.
Ưu nhược điểm của sách giấy
Ưu điểm
Tạo sự tập trung, khả năng ghi nhớ và nắm bắt thông tin tốt
Việc có tập trung đọc sách được không tùy thuộc vào nhiều yếu tố (từ chủ quan cho đến ngoại cảnh như sự yên tĩnh). Nhưng đọc văn bản trên mặt giấy đã được chứng minh là giúp người đọc ít bị tâm trạng hơn so với các kiểu sách hiện đại. 
Ví dụ, khi đọc ebook bằng điện thoại, máy tính bảng, máy tính. Chúng ta đôi khi dễ bị “táy máy” bật sang ứng dụng khác. Còn nghe sách audio thì dễ bị xao nhãng bởi mắt. Và 2 tay của bạn vẫn sẽ dễ chuyển sang làm việc gì đó khác nữa.
Cảm giác quen thuộc khi đọc sách giấy
Sách giấy đã tồn tại hàng ngàn năm, là thói quen của loài người. Và chắc chắn sẽ không bao giờ bị thay thế hoàn toàn dù cho công nghệ có hiện đại như thế nào đi chăng nữa.
Đọc sách giấy mới tạo được cảm giác thân thuộc, thích thú cho người đọc. Vì được sờ tận tay, nhìn tận mắt vào trang chữ.
Mùi của giấy, tiếng giở sách sột soạt, cảm giác khi chạm tay vào sách,… Đều là những điều nhỏ nhặt nhưng cuốn hút mà không bao giờ bị “thất sủng”. Khi được tồn tại dưới dạng vật chất riêng biệt, sách mới có thể đem đi tặng như món quà ý nghĩa. Hay việc xin chữ ký tác giả cũng rất tuyệt vời. Trong nhà có một tủ sách, kệ sách cũng tạo cảm giác thành tựu, hạnh phúc cho người yêu sách.
Không lo đau mắt như đọc sách điện tử
Dù hiện nay sách điện tử đã được thiết kế hoàn thiện sao cho thân thiện với con người. Thậm chí còn có máy đọc sách riêng cho màu sắc màn hình như sách thật. Nhưng nhìn chung, nhiều người vẫn thấy đau mắt, chói mặt khi đọc qua màn hình điện tử quá lâu. Người đọc cũng không lo phải tiếp xúc với tia ánh sáng xanh không tốt cho sức khỏe.
Nhược điểm
- Tốn diện tích chỗ chứa
- Không thân thiện với môi trường bằng sách điện tử, sách nói vì tốn gỗ để sản xuất
- Giá thành cao hơn sách điện tử, sách nói
Ưu nhược điểm của sách điện tử (ebook)
Ebook chính là đối thủ số một của sách giấy truyền thống. Hiểu một cách đơn giản thì sách điện tử được xuất bản trên các thiết bị điện tử. Như điện thoại thông minh, máy tính, máy tính bảng, máy đọc sách chuyên dụng.
Ưu điểm
Mua sách cực kỳ tiện lợi
Thay vì phải cất công đi đến các tiệm sách để tìm cuốn sách mình đang cần. Khi mua ebook chúng ta chỉ cần cầm điện thoại, bấm vài thao tác đơn giản là được.
Giá thành rẻ hơn
Vì được xuất bản trên nền tảng điện tử, không cần in ra qua quy trình phức tạp. Nên giá thành của ebook thường rẻ hơn sách in. Nếu một cuốn sách được in cả sách giấy lẫn ebook thì bao giờ bản ebook cũng rẻ hơn.
Không tốn diện tích không gian, đọc được sách mọi lúc mọi nơi
Chỉ với đúng một chiếc điện thoại hoặc máy tính bảng siêu nhỏ gọn mà vốn bạn cũng dùng hằng ngày. Chúng ta có thể chứa được cả một thư viện sách khổng lồ. Chúng ta không phải gặp sự bất tiện khi muốn mang sách bên mình nữa. Trong nhà, văn phòng cũng không còn cần phải dựng kệ sách chiếm diện tích.
Có nhiều chức năng công nghệ thông minh
Các trình đọc ebook hiện nay luôn được cải tiến, cập nhật để thân thiện hơn nữa với người đọc.
Ví dụ, bạn có thể tra cứu từ mới ngoại ngữ ngay trên sách khi đọc sách ngoại văn. Hoặc để chế độ màn hình đen chữ trắng vào ban đêm. Các chức năng như đánh dấu sách, highlight chỗ quan trọng, ghi chú vào sách,… đều có thể có. Cho trải nghiệm đọc ebook không khác gì bình thường.
Nhược điểm
Nếu không dùng máy đọc sách chuyên dụng đã được thiết kế sao cho có ánh sáng và chế độ hiển thị tương đương sách giấy. Thì chúng ta cần đọc ebook trên điện thoại, máy tính bảng bình thường. Mà đọc sách ở đó luôn tạo cảm giác không thoải mái bằng. Đọc một lúc sẽ thấy chói mắt, khó chịu, khó tập trung. Tia ánh sáng xanh của thiết bị điện tử cũng không tốt.
Các bạn có thể tham khảo thêm bài tư vấn Nên chọn loại sách giấy, sách nói hay sách điện tử tại đây nhé!
Sách nói
Sách nói hay audio book là kiểu sách truyền tải nội dung bằng âm thanh, cụ thể là giọng đọc văn bản. Thay vì đọc thì chúng ta “nghe” sách. Sử dụng giác quan khác hoàn toàn là thính giác thay vì thị giác. Tuy không phổ biến bằng ebook nhưng sách nói cũng xuất hiện khá thường xuyên trong đời sống hiện nay. Nhất là loại sách học ngoại ngữ.
Ưu điểm
Rất tiện lợi, tiết kiệm thời gian
Khi đọc sách bằng văn bản thông thường dù là sách điện tử hay sách giấy thì bạn đều phải nhìn vào mặt chữ, phải tập trung vào nó. Thế nhưng với sách nói thì khác, khi nghe sách nói bạn vẫn có thể tranh thủ kết hợp làm những công việc khác nữa.
Ví dụ, người đọc có thể vừa nấu ăn vừa nghe sách. Việc này vừa giúp chúng ta tiết kiệm thời gian, tranh thủ đọc sách mọi lúc mọi nơi. Vừa có thể làm cho những giờ phút làm công việc nhàm chán trở nên có ý thú vị hơn.
Không lo đau mắt, hại mắt
Đọc nhiều sách không đúng cách thì dễ bị cận thị, mỏi mắt nhưng nghe sách thì khó bị ảnh hưởng tới tai, trừ khi bạn bật âm lượng quá to. Với trẻ nhỏ cho nghe sách nói rất được khuyến khích, để trẻ không phải nhìn quá nhiều vào màn hình thiết bị điện tử.
Phương tiện tuyệt vời cho người khiếm thị
Sách nói được ra đời ban đầu chính là để phục vụ nhóm đối tượng đặc biệt này. Sách nói giúp người khiếm thị tiếp cận được với tri thức một cách dễ dàng hơn hẳn, song song với sách nổi.
Nhược điểm
Không tạo cảm giác quen thuộc như khi đọc văn bản
Sự thật khoa học đã chứng minh việc đọc văn bản bằng chữ có tác dụng tác động đến bộ não con người tốt hơn là bằng âm thanh. Đặc biệt là khi sách chữ đã quá quen thuộc, khắc sâu thói quen vào não bộ con người từ ngàn năm nay thì sách âm thanh không bao giờ có thể thay thế được.
Các bạn tham khảo thêm Sách mềm và lợi ích của loại sách này tại đây nhé!
Đọc sách nói khó nắm bắt nội dung hơn
Tuy luôn có thể tua lại, nghe lại nhưng dù thế nào đi chăng nữa thì một cuốn sách in chữ cũng tạo cảm giác dễ nắm bắt, dễ theo dõi hơn so với âm thanh sách nói. Nhất là khi bạn đọc những nội dung có phần phức tạp, cần xâu chuỗi với nhau.
Bạn cũng không thể gạch đầu dòng, đánh dấu hay ghi chú vào những phần mình muốn – một thói quen rất tốt khi đọc sách thông thường. Việc hay tranh thủ vừa nghe sách nói vừa làm công việc khác nếu không cẩn thận cũng dễ làm người nghe xao nhãng.
Nhìn chung, sau tất cả thì các loại sách giấy, sách điện tử, sách nói đều có ưu nhược điểm riêng. Phù hợp với từng hoàn cảnh, đối tượng và sở thích cá nhân riêng của người đọc chứ không thể có cái nào thay thế được cho cái nào. Không có loại sách nào là lựa chọn hàng đầu hay tốt hơn mà chỉ có loại sách phù hợp với bạn hơn. Dù thế nào đi chăng nữa, mục đích quan trọng của việc đọc sách là tiếp thu được tri thức từ trong cuốn sách đó. Nên hãy chọn sách khôn ngoan, đọc sách đúng cách là được.
